Jak wygląda rozmowa o pracę na stanowisko programisty? Czy deficyt pracowników sprawia, że każdy kandydat zostaje zatrudniony? Oczywiście, że nie! Katarzyna Rzepka, Managing Consultant HRK ICT, przedstawia elementy wieloetapowego procesu rekrutacji, do którego warto się przygotować, aby zostać najbardziej pożądanym kandydatem na stanowisko programisty.
Według szacunków Fundacji Pro Progressio na polskim rynku już dwa lata temu brakowało 30 tys. osób o profilach informatycznych. Z wyliczeń Komisji Europejskiej wynika, że do 2020 roku w samej Unii Europejskiej będzie zapotrzebowanie na około milion pracowników IT. Nie należy jednak błędnie zakładać, że każda osoba ubiegająca się o stanowisko programisty zostanie natychmiastowo zatrudniona. Proces rekrutacji złożony jest z kilku etapów, podczas których poruszane są różne kwestie – od technicznych kompetencji kandydata po jego umiejętności miękkie. Sprawdź, jak przygotować się do rozmowy i czego możesz się spodziewać!
Pierwszy kontakt – rozmowa o oczekiwaniach i weryfikacja umiejętności miękkich
Proces rekrutacji rozpoczyna się zazwyczaj od rozmowy wideo lub spotkania w firmie z ekspertem HR. Pierwszy etap opiera się głównie na rozmowie nietechnicznej. W tym momencie weryfikuje się wymagania finansowe kandydata, jego upodobania trybu pracy i doświadczenie komercyjne. Rekruterowi najbardziej zależy na pozyskaniu informacji o projektach, w których potencjalny pracownik brał udział, i pełnionej przez niego funkcji.
Kolejną ważną kwestią są przyzwyczajenia do dotychczasowego modelu pracy (np. Scrum, TDD czy FDD) oraz do używanych narzędzi, baz danych, a także systemów kontroli wersji. Sprawdzenie znajomości języka angielskiego odbywa się zazwyczaj na wstępie rozmowy. Często wystarczy podstawowa umiejętność prowadzenia dialogu na poziomie B1, choć niekiedy wymagana jest biegła znajomość angielskiego.
Język obcy odgrywa kluczową rolę na stanowisku programisty, ponieważ używa się go w codziennej pracy, przy tworzeniu dokumentacji czy pozyskiwaniu informacji np. z tutoriali. Zazwyczaj angielski wymagany jest na poziomie dokumentacji technicznej. W przypadku firm o kulturze międzynarodowej niezwykle ceni się płynność w rozmowie – mówi Katarzyna Rzepka, Managing Consultant IT Tech.
Rekrutera interesują także umiejętności miękkie kandydata, np. otwartość do pracy zespołowej, realizacja obowiązków pod presją czasu czy umiejętność wytłumaczenia prostym, nieskomplikowanym językiem postępów prac projektowych. Warto również wspomnieć, że na rozmowie kwalifikacyjnej nie wymaga się od kandydata eleganckiego stroju. Raczej unika się zakładania sztywnych koszul i garniturów. Przyjęło się, że programiści przychodzą w stroju codziennym, wygodnym, a jednocześnie schludnym.
Drugi kontakt – kompetencje techniczne
Kolejne etapy rekrutacji to głównie weryfikacja wiedzy technicznej kandydata. Następne spotkania są zazwyczaj przeprowadzane z doświadczonym deweloperem. W tym momencie sprawdza się poziom umiejętności i weryfikuje przedstawione w CV doświadczenie. Warto, aby osoby ubiegające się o stanowisko programisty przygotowały się na rozwiązywanie praktycznych zadań i powtórzyły najważniejsze zagadnienia, które dotyczą konkretnego języka programowania.
Zdarza się, że pracodawcy przekazują zadanie praktyczne do wykonania w domu, jeszcze przed spotkaniem. Zazwyczaj jednak wiedza sprawdzana jest na podstawie testu rozwiązywanego na rozmowie kwalifikacyjnej. Jeśli kandydat jest oceniony jako osoba z dużym potencjałem, to wynik testu nie jest jedynym wyznacznikiem przy decyzji o zatrudnieniu – przyznaje Katarzyna Rzepka.
Czasami konieczne jest rozwiązanie bardziej złożonych zadań, które trzeba stale komentować.
Należy mieć też świadomość, że tzw. luki wiedzy nie muszą być wadą potencjalnego pracownika. Jeżeli kandydat jest w stanie przekonać podczas testu, że wie, w jaki sposób szybko uzupełnić swoją wiedzę i gdzie dotrzeć do informacji, w oczach rekrutera jest oceniany jako utalentowana i zaangażowana osoba. Obecnie rozwój technologii jest bardzo dynamiczny, dlatego wiedza pozyskana kilka lat wcześniej może być nieaktualna. W obszarze IT obowiązkiem jest ciągłe podnoszenie kwalifikacji i śledzenie trendów.
Przeczytaj też: Chcesz pracować w IT, ale nie masz wiedzy technicznej? Oto 4 ścieżki kariery dla Ciebie!
Podczas rozmowy o pracę techniczna weryfikacja często polega na dotarciu do momentu, w którym kandydat odpowie „nie wiem” – komentuje ekspertka. – Często eksperci zadają pytanie przekraczające wiedzę kandydatów, natomiast nie należy tego uznawać za atak. Technologii jest wiele, a każdy potencjalny pracownik specjalizuje się w danym obszarze programowania – dodaje Katarzyna Rzepka.
Czego jeszcze można się spodziewać na rozmowie kwalifikacyjnej IT?
Choć każde stanowisko charakteryzuje się różnymi wymaganiami, do niektórych pytań można się przygotować. Rekruterzy często pytają o sposoby uaktualniania wiedzy z zakresu programowania. Chęć zdobywania nowych doświadczeń i pozyskiwania wiedzy jest niezbędna przy obecnym rozwoju technologii. Pracodawca oczekuje ciągłego przeglądania branżowej prasy i internetowych publikacji, a także eksplorowania pozostałych obszarów np. implementacji nowych rozwiązań czy języków.
Kolejną cenioną cechą jest umiejętność znajdowania błędu i weryfikacji kodu, który został napisany przez inną osobę.
Na rozmowie mogą również paść pytania np. o opisanie idealnego środowiska pracy. Na tej podstawie rekruter może stwierdzić, czy kandydat pasuje do danego modelu pracy i czy warunki, jakie oferuje organizacja, są spójne z praktykami potencjalnego programisty. Dodatkowo ocenia się też umiejętność organizacji pracy i planowania. Podkreślenie umiejętności kreatywnego myślenia, np. nowego pomysłu usprawniającego cele biznesowe danej aplikacji, może być również niezwykle istotnym czynnikiem przy decyzji o zatrudnieniu.
Czy pracodawcy wymagają zaświadczenia o wykształceniu?
W odpowiedzi na deficyt pracowników w branży IT na rynku pojawia się coraz więcej szkoleń i kursów, podczas których od podstaw można się nauczyć programowania. Organizowane są one przez różne organizacje, np. uczelnie z kierunkami informatycznymi, prywatne szkoły wyspecjalizowane tylko w tego rodzaju kursach czy firmy zajmujące się outsourcingiem specjalistów IT. Czy przy dużym zapotrzebowaniu na programistów wymaga się od nich zaświadczenia o wykształceniu? W wielu dużych przedsiębiorstwach dyplom ukończenia studiów jest obowiązkowy. Szczególnie jeśli organizacja bierze udział w przetargach – w tym przypadku dyplomy i certyfikaty pracowników są częścią dokumentacji, a ich brak może pozbawić firmę szans na wygranie przetargu.
Nie zawsze jednak konieczne jest ukończenie studiów kierunkowych, choć te mogą dać kandydatom duże korzyści już na początku drogi zawodowej. Bardzo istotną rolę odgrywają również projekty komercyjne, które kandydat ma na swoim koncie.
Czego można wymagać od pracodawcy?
Osoby kandydujące na stanowiska z zakresu programowania są obecnie bardzo rozchwytywane na rynku pracy. Otrzymywanie ofert z konkurencyjnych firm jest dla nich codziennością. Wpływa to także na wymagania, jakie stawiają pracodawcom.
Programiści wyceniają swoją wiedzę w dwóch kierunkach: w obszarze określonych wymagań finansowych, a także świadczeń pozapłacowych – przyznaje Katarzyna Rzepka, Managing Consultant HRK ICT. – Przyjęło się, że już w ogłoszeniach pracodawcy zamieszczają widełki płacowe, a wynagrodzenie jest jawne. Standardem są także pakiety benefitów w postaci ubezpieczenia na życie, opieki zdrowotnej czy karty sportowej. Dodatkowo dochodzą specyficzne wymagania dotyczące narzędzi pracy czy możliwość pracy zdalnej. Zdarza się – w przypadku wyższych stanowisk – że duże organizacje przygotowują dla nowych pracowników, pochodzących z innego miasta, całe pakiety relokacyjne, które obejmują np. sfinansowanie wynajmu mieszkania.
Proces rekrutacji w IT jest zazwyczaj bardzo złożony. Warto zwrócić uwagę zarówno na kwestie nietechniczne, jak i na przygotowanie do testu z zakresu wiedzy informatycznej. Skutecznym sposobem na pozbycie się stresu związanego z rozmową kwalifikacyjną jest przeanalizowanie pytań, które mogą paść na rozmowie kwalifikacyjnej, ale też przygotowanie zagadnień, o które sami chcemy zapytać. Objęcie odpowiedniej strategii i przemyślenie wymagań przekłada się na przebieg wszystkich etapów prowadzących do zatrudnienia.
