Staż zawodowy – wszystko, co musisz wiedzieć (zarobki, czas trwania)

Staż zawodowy to dla wielu osób, zwłaszcza młodych, szansa na rozwinięcie kariery. Ile trwa staż zawodowy? Jak wygląda i czy otrzymuje się za niego wynagrodzenie? Sprawdź, co musisz wiedzieć, zanim podejmiesz pracę na stażu koordynowanym przez Urząd Pracy lub samodzielnie przez pracodawcę.

Od początku – co to jest staż zawodowy?

Staż zawodowy to jeden z podstawowych instrumentów aktywizacji osób krótko- lub długotrwale bezrobotnych. To oferta skierowana przede wszystkich do osób, które zakończyły edukację i szukają pierwszej pracy w zawodzie. Ale o staż można ubiegać się w każdym momencie życia, nawet wiele lat po otrzymaniu dyplomu. Do takiej sytuacji dochodzi zazwyczaj, gdy myślimy o przebranżowieniu.

Staż zawodowy może być koordynowany przez Urząd Pracy, ale nie musi. Oferty stażowe można znaleźć także w internecie, na targach pracy lub w biurach karier koordynowanych przez szkoły i uczelnie. Staż z Urzędu Pracy jest ściśle kontrolowany przez odpowiednie organy i podlega odpowiednim przepisom, za których naruszenie grożą kary.

Warto pamiętać, że pracodawca ma prawo do przeprowadzenia wstępnej selekcji kandydatów. Dlatego, odpowiadając na ogłoszenie o staż, warto starannie przygotować wszystkie dokumenty aplikacyjne. Co zrobić, gdy brakuje nam doświadczenia? Celem stażu jest praktyczne przygotowanie do zawodu. Pracodawca nie oczekuje więc, że stażysta będzie posiadał wszystkie umiejętności niezbędne na danym stanowisku. W przypadku stażu kluczowe są więc: zaangażowanie oraz chęć do nauki.

Kto może odbywać staż?

Staż zawodowy koordynowany przez Urząd Pracy przysługuje m.in.:

• osobom bezrobotnym, które nie ukończyły 25. roku życia oraz osobom bezrobotnym przed ukończeniem 30. roku życia (jeżeli od dnia ukończenia nauki w szkole wyższej nie minęło 12 miesięcy),
• osobom długotrwale bezrobotnym,
• osobom bezrobotnym, które posiadają orzeczenie o niepełnosprawności,
• osobom bezrobotnym, które odbywały karę pozbawienia wolności i po wyjściu z zakładu karnego nie podjęły zatrudnienia,
• osobom bezrobotnym, które samotnie wychowują dziecko posiadające orzeczenie o niepełnosprawności,
• kobietom, które urodziły dziecko i nie podjęły zatrudnienia,
• osobom bezrobotnym, które ukończyły 50. rok życia,
• osobom bezrobotnym z wykształceniem niższym lub średnim, które nie posiadają doświadczenia zawodowego.

Aby odbyć staż na warunkach wymienionych w ustawie, należy posiadać skierowanie wydawane przez Urząd Pracy. Skierowanie to można otrzymać po złożeniu stosownych dokumentów wymaganych przez Urząd Pracy takich jak dokument tożsamości, oświadczenie dotyczące miejsca zameldowania, świadectwa ukończenia szkoły, dyplomy, świadectwa z innych miejsc pracy (jeśli taki stosunek pracy miał miejsce w przeszłości). Warto pamiętać, że nie jesteśmy skazani na oczekiwanie na telefon z urzędu! Jeśli chcesz rozpocząć staż w danej firmie, możesz zapytać, czy pracodawca oferuje taką możliwość i chce nawiązać współpracę z Urzędem Pracy.

W przypadku stażu organizowanego samodzielnie przez zakład pracy skierowanie nie jest wymagane. Takiego stażu może podjąć się każda osoba bez względu na wiek, wykształcenie czy doświadczenie zawodowe. Z tej szansy korzystają przeważnie osoby młode, świeżo po szkole, które szukają sposobu na zdobycie doświadczenia w zawodzie.

Staż zawodowy a absolwencki – czym się różni?

Staż absolwencki to forma stażu zawodowego skierowana do osób, które uzyskały dyplom zakończenia nauki na uczelni wyższej, są zarejestrowane jako bezrobotne i nie ukończyły 30. roku życia.

Ile może trwać staż?

Staż koordynowany przez Urząd Pracy może trwać od 3 do 12 miesięcy. Pracodawca nie ma obowiązku zatrudnienia stażysty po zakończeniu odbywania stażu. Jeżeli jednak pracownik sprawdzi się na danym stanowisku, to pracodawca może zaoferować stażyście pracę na pełen etat lub część etatu. Stażysta może ubiegać się o drugi lub kolejny staż w tej samej firmie na innym stanowisku.

Jak w praktyce wygląda staż?

Stażysta kierowany na staż przez Urząd Pracy, tak jak każdy pracownik, ma prawo do dwóch dni wolnych za każde 30 dni kalendarzowe stażu. W trakcie przyuczania się do zawodu jest objęty ubezpieczeniem emerytalnym, rentowym i wypadkowym. Stażysta, który odbywa staż poza miejscem zamieszkania, ma także prawo do ubiegania się o zwrot kosztów dojazdu do miejsca wykonywania pracy.

Staż odbywa się od poniedziałku do piątku z wyłączeniem niedzieli i świąt. Zazwyczaj nie odbywa się w godzinach nocnych, chyba że firma funkcjonuje w systemie zmianowym. Stażysta ma także przydzielonego opiekuna lub mentora. To osoba, która sprawuje pieczę nad stażystą i wdraża go w nowe obowiązki.

Czy stażysta otrzymuje wynagrodzenie, czyli ile płatny jest staż

Wynagrodzenie stażysty odbywającego staż z Urzędu Pracy bywa nazywane stypendium. Jest ustalane na podstawie ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy i Rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 20 sierpnia 2009 r. w sprawie szczegółowych warunków odbywania stażu przez bezrobotnych. Wynosi 120% zasiłku dla bezrobotnych. Jest przelewane jest na konto bankowe wskazane przez osobę podejmującą staż.

Staż organizowany samodzielnie przez przedsiębiorstwa wygląda nieco inaczej. Pracodawca nie ma obowiązku wypłacania stażyście wynagrodzenia (choć w związku z niżem demograficznym i koniecznością walki o osoby z najmłodszego pokolenia wchodzącego na rynek pracy, bezpłatne oferty należą już raczej do rzadkości).

W jakim celu odbywa się staż zawodowy?

Staż daje możliwość zdobycia doświadczenia zawodowego. Dzięki temu kandydat staje się bardziej konkurencyjny na rynku pracy. Po odbyciu stażu z Urzędu Pracy stażysta otrzymuje komplet dokumentów poświadczających pracę u danego pracodawcy na wskazanym stanowisku. Są to m.in. zaświadczenie o odbyciu stażu, opinia pracodawcy i sprawozdanie z przebiegu stażu. W wielu przypadkach pracodawca oferuje stażyście podjęcie pracy na etacie. Dlatego warto uważnie wybierać firmy, do których przesyłamy dokumenty aplikacyjne. Być może staż okaże się przepustką do kariery w wymarzonym zawodzie?