Czym są kompetencje miękkie i twarde? Przykłady tych umiejętności

Rynek pracy dynamicznie się zmienia. Niemal każdy kończy teraz studia wyższe, zna języki obce i doskonale czuje się w świecie nowych technologii. A to oznacza większą konkurencyjność na rynku pracy. Kandydaci, którzy chcą zostać zauważeni, muszą zadbać zarówno o rozwój kompetencji twardych, jak i miękkich. Jak to zrobić? Które z nich są ważniejsze dla pracodawcy? Podpowiadamy!

Rodzaje kompetencji – różnica pomiędzy umiejętnościami twardymi a miękkimi

Kompetencje twarde to zbiór łatwo mierzalnych umiejętności, na podstawie których rekruter jest w stanie ocenić, czy pracownik będzie w stanie dobrze wykonywać pracę na danym stanowisku. Można je szybko zweryfikować w trakcie rozmowy oraz za pomocą różnego rodzaju testów. Potwierdzeniem kompetencji twardych są m.in. dyplomy, świadectwa oraz certyfikaty. Brak umiejętności twardych to podstawa do odrzucenia kandydatury.

Kompetencje miękkie są trudniejsze do zmierzenia i wyegzekwowania. Wiele osób ma naturalne predyspozycje do bycia liderami. Szybko nawiązują kontakty z innymi ludźmi i potrafią przekonać ich do własnych pomysłów. Niektórzy z kolei nie czują się dobrze w świetle reflektorów, ale wykonują doskonałą pracę „za kulisami”, będąc świetnymi planerami i analitykami. Nie wszyscy jednak zdają sobie sprawę z posiadanych umiejętności. Dlatego na rynku pojawia się coraz więcej specjalistów, którzy odkrywają w pracownikach niewykorzystany dotąd potencjał.

Lista umiejętności twardych – przykłady

• Znajomość języka obcego na poziomie komunikatywnym/zaawansowanym.
• Znajomość programów/systemów wykorzystywanych w danej organizacji np. znajomość pakietu MS Office, programu SAP, Adobe, etc.
• Prawo jazdy np. kategorii B.
• Umiejętność obsługi kasy fiskalnej.
• Wiedza specjalistyczna/branżowa np. w zakresie księgowości, zarządzania, obsługi maszyn, sporządzania ofert handlowych, etc.
• Umiejętność czytania dokumentacji technicznej.

Lista umiejętności miękkich – przykłady

• Umiejętności organizacyjne.
• Zdolności interpersonalne.
• Odporność na stres.
• Komunikatywność.
• Kreatywność.
• Umiejętność analitycznego myślenia.
• Dobra organizacja pracy.
• Samodzielność.
• Umiejętność prowadzenia negocjacji.

Wiele osób zastanawia się, w jaki sposób rekruter ocenia kompetencje miękkie. Przede wszystkim musi spotkać się z kandydatem twarzą w twarz. Analizuje nie tylko odpowiedzi na zadawane pytania, ale także mimikę i mowę ciała. Doświadczony rekruter podczas godzinnego spotkania jest w stanie wyciągnąć wiele wniosków dotyczących m.in. odporności na stres, a także komunikatywności danego kandydata czy umiejętności prowadzenia przez niego negocjacji.

Każda nieudana rekrutacja to dodatkowy koszt. Dlatego pracodawcy, aby ograniczyć do minimum ryzyko zatrudnienia niewłaściwej osoby, chcą uzyskać jak najpełniejszy obraz kandydata. Zwłaszcza na stanowiskach managerskich i kierowniczych, które bezpośrednio wpływają na wyniki finansowe całej organizacji. Dlatego chętnie korzystają z zaawansowanych technik diagnostycznych takich jak Assessment & Development Centre. Testy oraz zadania symulacyjne nawiązujące do konkretnych sytuacji biznesowych są w stanie dużo lepiej zweryfikować umiejętności danych kandydatów. Zarówno twarde, jak i miękkie.

Jak opisać umiejętności miękkie i twarde w CV, aby zainteresować pracodawcę?

Wiele osób, przygotowując dokumenty rekrutacyjne, skupia się wyłącznie na kompetencjach twardych, pomijając umiejętności miękkie. To błąd! Rekruterzy przy wyborze najlepszego kandydata weryfikują nie tylko wiedzę specjalistyczną. Doskonale zdają sobie sprawę, że umiejętności miękkie znacznie trudniej wypracować, ponieważ zależą nie tylko od chęci danego kandydata, ale także jego temperamentu i osobowości. Tworząc CV, warto rozdzielić umiejętności twarde i miękkie. W pierwszym przypadku należy pamiętać o tym, aby być jak najbardziej skrupulatnym. Jeżeli dużo lepiej posługujemy się językiem obcym w mowie niż w piśmie, warto być uczciwym. To umiejętność, którą można bardzo łatwo zweryfikować! Choć doskonale wiemy, jakich kompetencji miękkich oczekują pracodawcy, w tym przypadku także nie warto naginać rzeczywistości. Jeżeli nie potrafisz w łatwy sposób nawiązywać nowych kontaktów, to nie ma sensu wspominać o tym w CV. Może za to potrafisz w jasny sposób tłumaczyć nawet bardzo zawiłe zagadnienia?

Jeżeli masz problem z opisem swoich umiejętności, poproś o pomoc bliskich (rodzinę lub znajomych), którzy będą bardziej obiektywni. Choć wszechstronność to duża zaleta, nie musisz wymieniać wszystkich umiejętności, jakie posiadasz. Warto wspomnieć o tych, które będą najbardziej przydatne na stanowisku, na które aplikujesz.

Jak rozwijać kompetencje twarde?

Choć kompetencje miękkie są bardzo istotne, zwłaszcza w przypadku osób kandydujących na stanowiska kierownicze, to umiejętność prowadzenia negocjacji czy łatwe nawiązywanie kontaktów nie wystarczą, aby otrzymać zatrudnienie. Trudno byłoby wykonywać obowiązki w międzynarodowej firmie bez zaawansowanej znajomości języka angielskiego czy pracować w branży produkcyjnej bez umiejętności obsługi maszyn do obróbki tworzyw sztucznych. Pierwsze kompetencje twarde zdobywamy w szkole ponadpodstawowej (liceum, technikum, szkole policealnej lub branżowej), a także na uczelniach wyższych. Certyfikat zaświadczający o umiejętności posługiwania się danym językiem na wymaganym poziomie można uzyskać na specjalistycznych kursach. Szansą na zdobycie wiedzy branżowej, zwłaszcza dla młodych osób, które dopiero wchodzą na rynek pracy, są także staże i praktyki zawodowe.

Które umiejętności miękkie są najważniejsze dla pracodawców?

Nie można jednoznacznie powiedzieć, która umiejętność jest kluczowa, ponieważ wiele zależy od profilu działalności firmy oraz rodzaju stanowiska. Omówimy jednak trzy kompetencje, które najczęściej pojawiają się w ogłoszeniach:

• Odporność na stres

Choć o stresie mówi się przede wszystkim w negatywnym kontekście, w umiarze potrafi zmobilizować do działania. W wielu zawodach nie da się go zupełnie wyeliminować. Dlatego warto poznać techniki radzenia sobie z napięciem nerwowym np. poprzez ćwiczenia oddechowe czy regularną aktywność fizyczną. Dzięki specjalnym kursom można stworzyć własny schemat reakcji stresowej i profil stresowy, a w konsekwencji nauczyć się nad nim panować.

• Umiejętność zarządzania sobą w czasie

Z pewnością zdarzyło Ci się pracować z osobą, która zamiast spróbować samodzielnie poszukać odpowiedzi na dany problem, za każdym razem szukała gotowego rozwiązania u innych. Oczywiście nie należy odmawiać pomocy mniej doświadczonym pracownikom, ale warto robić to w taki sposób, aby sami mogli dojść do tego, jak rozwiązać problem.

Umiejętność zarządzania sobą w czasie to także właściwe ustalenie priorytetów. Nie chodzi o to, aby pracować jak najdłużej, ale jak najbardziej efektywnie. Tego także można się nauczyć! Pomocne mogą okazać się specjalistyczne szkolenia oraz notatniki.

• Umiejętność pracy w zespole

Każda organizacja to jeden organizm. Wszyscy powinni działać w taki sposób, aby, realizując własne cele, wpływać na wyniki całej firmy. Gdy każdy jest odpowiedzialny za określone zadania, które składają się w jedną całość, praca staje się dużo szybsza i bardziej efektywna. Umiejętność słuchania innych osób oraz prowadzenia merytorycznych dyskusji także można wypracować.

Wymieniowe wyżej kompetencje miękkie są szczególnie cenne dla pracodawców, ponieważ przydają się na każdym stanowisku niezależnie od szczebla.

W jaki sposób rozwijać kompetencje miękkie?

Czy introwertyk może skutecznie zarządzać zespołem i odnieść sukces na rynku pracy? Choć wydawałoby się, że to niemożliwe, zarówno badania naukowe opierające się na reprezentatywnej grupie osób, jak i jednostkowe przykłady (chociażby Steve Jobs czy Meryl Streep) pokazują, że nie tylko ekstrawertycy mogą zakładać własne firmy i zdobywać popularność.

Choć niektóre kompetencje są ściśle powiązane z naszym temperamentem, który jest rzeczą wrodzoną, to nie znaczy, że umiejętności pożądanych przez pracodawców nie można do pewnego stopnia wypracować. Czas poświęcony na kształtowanie postawy asertywnej, umiejętności wyznaczania celów, delegowania zadań, egzekwowania i motywowania zespołu z pewnością zaprocentuje w przyszłości.

Chciałoby się powiedzieć, że im więcej umiejętności w CV, tym lepiej. Wszechstronność to niewątpliwie duża zaleta. Trudno jednak być dobrym we wszystkim. Dlatego warto przede wszystkim poznać własne możliwości i ograniczenia, a następnie iść w kierunku, który jest zgodny z naszymi cechami osobowościowymi. Z pewnością warto inwestować w siebie, nawet gdy ze szkolnymi murami pożegnaliśmy się lata temu. To szansa na szybszy rozwój kariery zawodowej.

Które kompetencje są ważniejsze dla pracodawców: twarde czy miękkie? Podsumowanie

Bez posiadania określonej wiedzy czy umiejętności praca na danym stanowisku nie będzie w ogóle możliwa. Dlatego w wielu przypadkach same kompetencje miękkie i zapał do pracy nie wystarczą. Z drugiej strony wykształcenie w danym kierunku lub szeroka wiedza specjalistyczna nie gwarantują, że dana osoba poradzi sobie np. na stanowisku kierowniczym. Czy będzie w stanie sprawnie zarządzać zespołem, prowadzić negocjacje lub rozwiązywać konflikty? To zależy od tego, czy posiada odpowiednie kompetencje miękkie. Dlatego odpowiedź na postawione w śródtytule pytanie wcale nie jest tak oczywista, jak mogłoby się wydawać. Znalezienie pracownika, który będzie posiadał umiejętności niezbędne do wykonywania zadań na danym stanowisku oraz odpowiednie cechy osobowościowe to jedno z najważniejszych zadań stojących przed rekruterami.